Sual: Bir kimse, hangi sebeplerden dolayı namazı vaktinde kılamazsa, kendisine günah olmaz? Cevap: Farz ve vacib olan bir namazı bile ...
Sual: Bir kimse, hangi sebeplerden dolayı namazı vaktinde kılamazsa, kendisine günah olmaz?
Cevap: Farz ve vacib olan bir namazı bile bile kazaya bırakabilmek için, iki özür vardır:
Biri, düşman karşısında olmaktır.
İkincisi, seferde yani üç günlük yol gitmeye niyeti olmasa bile, yolda bulunan kimsenin hırsızdan, yırtıcı hayvandan, selden, fırtınadan korkmasıdır. Bunlar, oturarak ve herhangi bir tarafa dönerek veya hayvan üzerinde ima ile de kılamadığı zaman, kazaya bırakabilir. Bu iki sebep ve uyku, unutmak sebebi ile namazı vaktinde kılamamak, kaçırmak günah olmaz.
***
Sual: Hasta olup namazını kılamayan kimse, eğer iyi olamazsa, kılamadığı namazlar için kefaret yapılmasını vasiyet edebilir mi?
Cevap: Namazlarını ima ile dahi kılması mümkün iken, kılmadan ölüm haline gelen kimsenin, namazlarının kefareti yapılması için vasiyet etmesi lazımdır. Namaz kefareti, her vakit namaz için, bir Müslüman fakire yarım sâ' yani binyediyüzelli gram buğday vermektir. Bunu, vasiyet ettiği kimse veya varisi verir. Vasiyet edenin bıraktığı malın üçte birinden verilmesi lazımdır. Ölürken vasiyet etmedi ise, kimsenin vermesi lazım olmaz.
***
Sual: Kazaya kalan oruçların kazasında ve vaktinde yapılmayan tilavet secdelerinin yapılmasında, acele edilmezse günah olur mu?
Cevap: Secde-i tilâvet ve oruc kazası, acele değildir. Gecikirse günah olmaz.
***
Sual: Kış aylarında, gecelerin uzun olması sebebiyle yatsıyı geç kılmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Kış aylarında, yatsıyı vaktinin üçte birine kadar geciktirmek müstehabdır.
***
Sual: Namaz vaktinde uyku bastırsa, biraz uyuyup sonra kalkar namazı kılarım diyerek uyumanın mahzuru olur mu?
Cevap: Bu konuda fıkıh kitaplarında deniyor ki:
"Vakit girdikten sonra uyuyup namazı kaçırmak, haram olmaz ise de tahrimen mekruhtur. Birisine tembih ederek veya saati kurarak uyanmayı temin edince ve vakit girmeden evvel uyumak mekruh olmaz."
***
Sual: Bir kimse, namaz kılması mekruh olmayan vakitlerde nafile namaza başlasa, sonra da bu namazı bozsa, bunu kaza etmesi gerekir mi?
Cevap: Her cins namazı vaktinde kılmaya eda denir. Nafile namazı kılmaya başlandığı vakit, bu nafile namazın vakti olur ve tamamlanması vacib olur. Fasid olursa, yani bozulursa kazası vacib olur.
***
Sual: Tadil-i erkân nedir, bilerek veya bilmeyerek yapılmazsa telafisi var mıdır, ne yapmak gerekir, terk etmenin zararları nelerdir?
Cevap: Namazın beş yerinde, tadil-i erkânı, unutmadığı hâlde, bilerek terk etse, İmâm-ı Ebû Yûsüfe göre "rahime-hullahü teâlâ", namazı fasit olur. Tarafeyne göre, fasit olmaz. Lakin vacibin kasten terki dolayısı ile, noksanın cebri için iade lâzım gelir. Unutarak terk edince (Secde-i sehv) lâzım olur.
Tadil-i erkânın terkinden, yirmialtı kadar zarar vardır:
1- Fakirliğe sebep olur.
2- Ahiret uleması, ona buğz eder.
3- Adaletten düşer, şehadeti makbul olmaz.
4- Namaz kıldığı mekan, kıyamet gününde aleyhine şehadet eder.
5- Bir kimse, tadil-i erkânsız namaz kılarken biri görüp söylemese günahkar olur.
6- O namazın tekrar kılınması vacib olur.
7- İmansız ölümüne sebep olur.
8- Namazın hırsızı olur.
9- Kıldığı namazı, eski bez gibi -yevm-i cezada- yüzüne vurulur.
10- Allahü teâlânın merhametinden mahrum olur.
11- Allahü teâlâya münacatta, sû-i edeb etmiş olur.
12- Namazın fazla olan sevabından mahrum olur.
13- Sair ibadetlerin sevabının verilmemesine sebep olur.
14- Cehenneme müstahak olur.
15- Cahiller onu görüp, tadil-i erkânı terk etmelerine sebep olur. Bunun içindir ki, din adamının günah işlemesi, daha çok azab çekmesine sebep olur.
16- İmamına muhalefet etmiş olur.
17- İntikalatta olan sünnetleri terk etmiş olur.
18- Allahü azîm-üş-şanın gazabına duçar olur.
19- Şeytanı sevindirmiş olur.
20- Cennetten uzak olur.
21- Cehenneme yakın olur.
22- Kendi nefsine zulüm etmiş olur.
23- Nefsini mülevves etmiş olur.
24- Sağında ve solunda olan meleklere eziyet etmiş olur.
25- Resûlullahı "sallallahü aleyhi ve sellem" mahzun etmiş olur.
26- Bütün mahlûkata zararı dokunur. Zira o kimsenin günahı sebebine, yağmurlar yağmaz, yerde ekinler bitmez ve vakitsiz olarak yağmur yağmış olup, fayda yerine zarar vermiş olur. (İslâm Ahlâkı s. 259)
Cevap: Farz ve vacib olan bir namazı bile bile kazaya bırakabilmek için, iki özür vardır:
Biri, düşman karşısında olmaktır.
İkincisi, seferde yani üç günlük yol gitmeye niyeti olmasa bile, yolda bulunan kimsenin hırsızdan, yırtıcı hayvandan, selden, fırtınadan korkmasıdır. Bunlar, oturarak ve herhangi bir tarafa dönerek veya hayvan üzerinde ima ile de kılamadığı zaman, kazaya bırakabilir. Bu iki sebep ve uyku, unutmak sebebi ile namazı vaktinde kılamamak, kaçırmak günah olmaz.
***
Sual: Hasta olup namazını kılamayan kimse, eğer iyi olamazsa, kılamadığı namazlar için kefaret yapılmasını vasiyet edebilir mi?
Cevap: Namazlarını ima ile dahi kılması mümkün iken, kılmadan ölüm haline gelen kimsenin, namazlarının kefareti yapılması için vasiyet etmesi lazımdır. Namaz kefareti, her vakit namaz için, bir Müslüman fakire yarım sâ' yani binyediyüzelli gram buğday vermektir. Bunu, vasiyet ettiği kimse veya varisi verir. Vasiyet edenin bıraktığı malın üçte birinden verilmesi lazımdır. Ölürken vasiyet etmedi ise, kimsenin vermesi lazım olmaz.
***
Sual: Kazaya kalan oruçların kazasında ve vaktinde yapılmayan tilavet secdelerinin yapılmasında, acele edilmezse günah olur mu?
Cevap: Secde-i tilâvet ve oruc kazası, acele değildir. Gecikirse günah olmaz.
***
Sual: Kış aylarında, gecelerin uzun olması sebebiyle yatsıyı geç kılmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Kış aylarında, yatsıyı vaktinin üçte birine kadar geciktirmek müstehabdır.
***
Sual: Namaz vaktinde uyku bastırsa, biraz uyuyup sonra kalkar namazı kılarım diyerek uyumanın mahzuru olur mu?
Cevap: Bu konuda fıkıh kitaplarında deniyor ki:
"Vakit girdikten sonra uyuyup namazı kaçırmak, haram olmaz ise de tahrimen mekruhtur. Birisine tembih ederek veya saati kurarak uyanmayı temin edince ve vakit girmeden evvel uyumak mekruh olmaz."
***
Sual: Bir kimse, namaz kılması mekruh olmayan vakitlerde nafile namaza başlasa, sonra da bu namazı bozsa, bunu kaza etmesi gerekir mi?
Cevap: Her cins namazı vaktinde kılmaya eda denir. Nafile namazı kılmaya başlandığı vakit, bu nafile namazın vakti olur ve tamamlanması vacib olur. Fasid olursa, yani bozulursa kazası vacib olur.
***
Sual: Tadil-i erkân nedir, bilerek veya bilmeyerek yapılmazsa telafisi var mıdır, ne yapmak gerekir, terk etmenin zararları nelerdir?
Cevap: Namazın beş yerinde, tadil-i erkânı, unutmadığı hâlde, bilerek terk etse, İmâm-ı Ebû Yûsüfe göre "rahime-hullahü teâlâ", namazı fasit olur. Tarafeyne göre, fasit olmaz. Lakin vacibin kasten terki dolayısı ile, noksanın cebri için iade lâzım gelir. Unutarak terk edince (Secde-i sehv) lâzım olur.
Tadil-i erkânın terkinden, yirmialtı kadar zarar vardır:
1- Fakirliğe sebep olur.
2- Ahiret uleması, ona buğz eder.
3- Adaletten düşer, şehadeti makbul olmaz.
4- Namaz kıldığı mekan, kıyamet gününde aleyhine şehadet eder.
5- Bir kimse, tadil-i erkânsız namaz kılarken biri görüp söylemese günahkar olur.
6- O namazın tekrar kılınması vacib olur.
7- İmansız ölümüne sebep olur.
8- Namazın hırsızı olur.
9- Kıldığı namazı, eski bez gibi -yevm-i cezada- yüzüne vurulur.
10- Allahü teâlânın merhametinden mahrum olur.
11- Allahü teâlâya münacatta, sû-i edeb etmiş olur.
12- Namazın fazla olan sevabından mahrum olur.
13- Sair ibadetlerin sevabının verilmemesine sebep olur.
14- Cehenneme müstahak olur.
15- Cahiller onu görüp, tadil-i erkânı terk etmelerine sebep olur. Bunun içindir ki, din adamının günah işlemesi, daha çok azab çekmesine sebep olur.
16- İmamına muhalefet etmiş olur.
17- İntikalatta olan sünnetleri terk etmiş olur.
18- Allahü azîm-üş-şanın gazabına duçar olur.
19- Şeytanı sevindirmiş olur.
20- Cennetten uzak olur.
21- Cehenneme yakın olur.
22- Kendi nefsine zulüm etmiş olur.
23- Nefsini mülevves etmiş olur.
24- Sağında ve solunda olan meleklere eziyet etmiş olur.
25- Resûlullahı "sallallahü aleyhi ve sellem" mahzun etmiş olur.
26- Bütün mahlûkata zararı dokunur. Zira o kimsenin günahı sebebine, yağmurlar yağmaz, yerde ekinler bitmez ve vakitsiz olarak yağmur yağmış olup, fayda yerine zarar vermiş olur. (İslâm Ahlâkı s. 259)
Hiç yorum yok
Sorularınız Dinimiz İslam hocaları tarafından cevaplandırılacaktır. Lütfen suallerinizi: dinimizislam2@gmail.com mail adresine gönderiniz. Teşekkürler.