Sünnet ve mekruh denilen iş

Sual: Dört mezhep arasında farklı hükümler olduğu gibi, bir mezhep içinde de farklı ictihadlar oluyor. Bazen birinin sünnet dediğine, ötek...

Sual: Dört mezhep arasında farklı hükümler olduğu gibi, bir mezhep içinde de farklı ictihadlar oluyor. Bazen birinin sünnet dediğine, öteki âlim mekruh diyor. Bu durumda hangisine uymak gerekiyor?
CEVAP
Fetva buna göredir diye, tercih edilen kavil bildirilmemişse, mekruh diyen âlime uyularak, o iş yapılmaz. Mesela abdestte yüzü yıkayacağı zaman, kalble niyet etmek sünnettir. Ağızla da niyet etmeye sünnettir, müstehabdır veya bidattir denildiği İbni Abidin’de yazılıdır. Sünnettir veya bidattir denilen bir şeyi yapmamak gerektiği, Berika, Hadika ve İbni Abidin’de bildirilmektedir. (S. Ebediyye)
O hâlde, niyeti kalbden yapmalı. Bunun gibi çok mesele vardır. Birkaçı şöyledir:
1- Namazda teşehhütte parmak kaldırmaya Hanefî âlimleri, sünnettir, mekruhtur, haramdır demiştir. O hâlde Hanefi’de, teşehhütte parmak kaldırılmamalı. (Mektubat-ı Rabbani)
2- Cuma günü tek başına oruç tutmak müstehabdır. Mekruh diyen âlimler de vardır. O hâlde, ihtiyaçsız cuma günü tek başına oruç tutmamalı. (S. Ebediyye)
3- Çıplak yıkanmak mekruh diyen âlimler olduğu gibi caiz diyenler de olmuştur. (Redd-ül-muhtar)
O hâlde guslederken peştamalla yıkanılırsa bütün âlimlere uyulmuş olur.
4- Kadınların namazda ellerinin üstü avrettir ve değildir diyen âlimler vardır. Âlimlerin hepsine uymuş olmak için, kadınların ellerini örtecek kadar uzun kollu namazlık veya geniş başörtüsü ile elleri örtülü olarak kılmaları uygun olur. (S. Ebediyye)
5- Kadınların namazda ayaklarının avret olduğunu, açılırsa namazlarının sahih olmadığını bildiren âlimler olduğu gibi, mekruh olur diyen âlimler de vardır. O hâlde kadınlar namazda ayaklarına çorap giymeli veya uzun etekle ayaklarını örterek kılmalı. (Umdet-ül-İslam)
6- Erkeklerin sakız çiğnemesi mekruhtur. Caiz diyen âlimler de vardır. (İslam Ahlakı)
O hâlde, ihtiyaç olmadan erkekler sakız çiğnememeli.
7- Ayakta idrar yapmak mekruhtur, caizdir diyen âlimler de olmuştur. Bu bakımdan zaruretsiz ayakta idrar yapmaktan sakınmalı. (İslam Ahlakı)

Abdestte üç kere yıkamak
Sual: Abdestte her uzvu üç kere yıkarken, ayakları bir kere yıkıyorum, su akarken kalbimden üç kere saymam yetmiyor mu?
CEVAP
Kalbden üç kere saymakla olmaz. Ayrı su ile üç kere yıkamak gerekir. S. Ebediyye’de, (Yıkanacak yerler, üç kere yıkanır. Her birinde, uzvun her yeri ıslanmalıdır. Üç kere su dökmek değil, üç kere tam yıkamak sünnettir) deniyor. Yıllarca bir kere yıkamaya alışmış olmak, o işin doğru olduğunu göstermez. (Bildiği gibi yapmayan, yaptığı gibi inanmaya başlar) denmiştir. Bunun için Hazret-i Ömer, (Dininizi doğru öğrenip, buna uygun yaşayın! Yoksa yaşadığınızı din zannedersiniz) buyuruyor. Şu hâlde alışkanlığımıza değil, kitapların yazdığına uymalıyız.

Tehıyyet-ül mescid namazı
Sual: Câmiye girip, sünnet veya farz olan herhangi bir namaz kılınınca, tehıyyet-ül mescid namazı da kılınmış sayılır mı?
CEVAP
Evet, sayılır. Ancak niyet sevabına da kavuşmak için sünneti veya farzı kılarken tehıyyet-ül mescide de niyet etmek gerekir. Yeni abdest alıp camiye girmişse, Sübha namazına da niyet edilirse, niyet sevabı da alınır. Niyet edilmese de, her iki namaz kılınmış olur, ancak niyet sevabı eksik olur.
Bunlar gibi, hiç niyet edilmeden abdest ve gusül alınsa, abdest de, gusül de sahih olur, ama niyet de edilince, niyet sevabına da kavuşulur. Her ibadeti yaparken niyet ederek niyet sevabına kavuşmalı. Bazı ibadetlerde, mesela teyemmümde, namazda niyet etmek farzdır. Niyetsiz o ibadet hiç sahih olmaz.

 

Sosyal Sorumluluk Projesi