İttifak ve ihtilaf

Sual: Kur’anda, (İnsanların çoğuna, ekseriyete uyan sapıtır) denirken, hadis-i şerifte ise, (Siz sapıklık üzerinde birleşmezsiniz) deniyor. ...

Sual: Kur’anda, (İnsanların çoğuna, ekseriyete uyan sapıtır) denirken, hadis-i şerifte ise, (Siz sapıklık üzerinde birleşmezsiniz) deniyor. İkisi birbirine zıt değil mi?

CEVAP

Zıt değildir. İkisi farklıdır.

Bir fıkra var. Dişi fare, dişi aslana, (Ben bir doğuruşta 20–30 yavru doğururum. Hiçbir hayvan benimle mukayese olmaz) der. Dişi aslan gülümseyerek, (Ben bir yavru doğururum; ama aslan doğururum) der. Kemiyet [sayı, az çok oluş] değil, keyfiyet [kalite] önemlidir. Koyun sürüsü gibi insanların çoğuna uymak, insanları sapıtır. Birinci hüküm bunu bildiriyor. Dünyada kâfirler Müslümanlardan daha çoktur. Bu, kâfirliğin doğru yol olduğunu göstermez.

İkinci sözdeki “siz” sözü, Eshab-ı kirama hitaptır. Yani, (Siz ve sizin gibi Ehl-i sünnet olan âlimler, sapıklıkta birleşmez) demektir. Bu, amel yönüyle değil itikat yönüyledir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ümmetimin âlimleri, hiçbir zaman dalalette birleşmezler. İhtilaf olunca sivad-ı a'zama [âlimlerin ekseriyetinin bildirdiği yola] tâbi olun!) [İbni Mace, Hâkim, İbni Cerir, Hakîm-i Tirmizi]

Ameli hükümlerde birleşmemek kötü değil, aksine rahmettir. Amelde mezheplerin çıkışı bu rahmetten dolayıdır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ümmetimin [müctehid âlimlerinin, ameldeki] ihtilafı [mezheplere ayrılması] rahmettir.) [İmam-ı Beyheki, İmam-ı Münavi, İmam-ı ibni Nasr ve İmam-ı Deylemi]

Birinci hadis-i şerif, Müslümanların imanda, doğru itikatta birleşmelerini emrediyor, ayrılığı, bölünmeyi yasaklıyor. İkinci hadis-i şerif, ameldeki ayrılığın rahmet olduğunu bildiriyor. Müctehidin farklı ictihadı rahmettir. Müctehid hata edemez mi, hatası da mı rahmet diye sorulabilir. Evet, müctehidin hatası da rahmettir. Bir hadis-i şerif meali:

(Müctehid, ictihadında hata ederse bir, isabet ederse, iki sevab alır.) [Buhari]

Sevab olan bir şey elbette rahmettir. Bunu inkâr etmek, 14 asırdan beri gelen âlimleri yalanlamak ve hak mezhepleri inkâr olur. Hadis-i şerifte bildirildiği gibi müctehid âlimler, dalalette ittifak etmezler. Ehl-i sünnet âlimleri, dört mezhebin hak olduğunda ve dört mezhepten başkasıyla amel etmenin caiz olmadığını ittifakla bildirmişler ve bunda icma hâsıl olmuştur. (El-Mesail-ül-müntehabatü fir-risaleti vel vesileti)

İşte, birbirine zıt gibi görünen iki hadis-i şerifin açıklaması böyledir.

Ağızdaki kan ve oruç

Sual: S. Ebediyye’de, (Ağız bazen bedenin içi sayılır. Bunun için, oruçlu kimse, tükürüğünü yutarsa, orucu bozulmaz. İnsanın içindeki necasetin mideden bağırsağa geçmesi gibi olur. Ağızdaki yaradan veya diş çektirmeden, iğne yapılan yerden yahut mideden ağza kan çıkması, abdesti ve orucu bozmaz) deniyor. Buradan iğne yapmanın orucu bozmadığı mı anlaşılıyor?

CEVAP

Hayır, iğne yapılınca dört mezhepte de oruç bozulur. Orada oruçla abdest bir arada bildirilmiştir. Teker teker yazarsak anlaşılması kolay olur:

1- Ağızdaki yaradan kan çıkınca, oruç da abdest de bozulmaz. Kan yutulursa oruç bozulur, abdest bozulmuş olmaz. Kan, ağızdan çıkınca abdest bozulur, oruç bozulmuş olmaz.

2- Diş çektirince gelen kan yutulmadıkça, oruç bozulmaz, ağızdan dışarı çıkmadıkça abdest bozulmuş olmaz.

3- İğne yapılan yerden gelen kan, ağızdan dışarı çıkmadıkça abdesti bozmaz, yutulmadıkça orucu bozmaz. Orada bildirilmek istenen budur. Oruçluyken iğne yaptırmak orucu bozar.

4- Mideden ağza kan gelse, orucu da abdesti de bozmaz.

Kulak kiri

Sual: Kulağın içinden çıkan kirler abdesti bozar mı?

CEVAP

Bozmaz.

Sosyal Sorumluluk Projesi