Nikahla ilgili sorular

Sual: Nikahı kim kıyarsa onun adını mı vermek gerekir? Mesela imam kıyarsa imam nikahı, belediyede olursa belediye nikahı mı denir? CEVAP H...

Sual: Nikahı kim kıyarsa onun adını mı vermek gerekir? Mesela imam kıyarsa imam nikahı, belediyede olursa belediye nikahı mı denir?

CEVAP

Hayır. Hıristiyanların nikahlarını, kilisede papazlar kıydığı halde, papaz nikahı denmiyor. Nikah kıymasını bilen her Müslüman, her yerde nikah kıyabilir, Yani Camide olması da şart değildir. İmamın kıyması da, şart değildir. Doktor kıyarsa, doktor nikahı, mühendis kıyarsa, mühendis nikahı denmeyeceği gibi, imam kıyınca da, imam nikahı denmez. Normal adı, nikahtır. Resmi nikah muamelesi ile karışmaması için, dini nikah deniyor. Yoksa nikah, namaz gibi dinin bir emridir. Dini namaz veya imam namazı diye bir namaz olmadığı gibi, imam nikahı da olmaz. Sadece, belediyede yapılan nikah işlemleri ile karışmaması için dini nikah demeli, imam nikahı dememelidir.

Sual: Kızla erkek varken, ikisinin babası şahit olsa nikah sahih olur mu?

CEVAP

Evet.

Sual: Nikahta kız ve erkeğe üçer defa mı sorulur?

CEVAP

Evet, her ikisine ayrı ayrı üç kere sorulur.

Sual: Farklı mezheptekilerin nikahı, iki mezhebe uygun mu kıyılır?

CEVAP

Bir mezhebe uygun olması kâfidir.

Sual: Karı-koca nikah için aynı kişiye vekalet verebilir mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Evlenecek çocuk, babasının yanında çekindiği için, babası vekaleten konuşuyor. Asıl var iken, vekilin nikah kıyması caiz mi?

CEVAP

Baba kıyabilir.

Sual: Nikahta şahidin biri yoksa, birine telefonla söylense caiz mi?

CEVAP

Şahitlerin bir arada bulunması lazımdır.

Sual: Nikahta vekalet verilirken şartlar nelerdir?

CEVAP

Hiç bir şartı yok. (Beni falanca ile evlendirmek üzere seni vekil ettim) demek yeterlidir. Vekil edilen kişinin illâ kızın mahremi olması gerekmez.

Sual: Şahitler gelinin ve damadın şahidi diye ayrılmalı mıdır?

CEVAP

Öyle bir şey yok. Sadece şahitlerin gelini ve damadı tanımış olmaları yeterlidir.

Sual: İki bayram arası nikah olmaz deniyor bu doğru mu?

CEVAP

İki bayram arası nikah olur. Bir bayram günü Cumaya rastlamıştı. Bayram namazından çıkıp Cumaya gelene kadar pek çok zaman olmadığı için, iki bayram (Yani bayram ve Cuma) arasında nikahla uğraşmayın denilmişti. Yoksa Âişe validemizin nikahı da iki bayram arasında kıyıldı. Düşünülürse iki bayram arası olmayan gün yoktur. Ramazan bayramı ile Kurban bayramı arası veya Kurban bayramı ile ramazan bayramı arası. Yani bir senenin bir kısmı Ramazan bayramı ile Kurban bayramı arasıdır, bir kısmı da Kurban bayramı ile Ramazan bayramı arasıdır.

Sual: Bir kız dinimizde anne ve babasından izinsiz evlenebilir mi?

CEVAP

Evet. Hanefi mezhebinde ana babanın rızası şart değil. Diğer mezheplerde şarttır.

Sual: Gayri sahih nikahlı, tecdid-i nikah yapsa, nikahlanmış olur mu?

CEVAP

Evet. Sahih nikahın sakatlanması ihtimaline karşı da, iki şahit yanında tecdid-i nikah lazım.

Sual: Resmi nikahtan sonra dini nikah da yapıyoruz. Bir kız ile erkek evlenirken, imam olmasa, sadece kızın babası ile oğlanın babası olsa, Hanefi mezhebine göre başka şahit olmadan nikahlarını kendileri kıyabilir mi?

CEVAP

Evet kıyabilirler.

İmam şart değildir. Oğlanın veya kızın babası nikahı kıyar. Hem de şahit olmaları sahih olur.

Sual: Dini nikahım kıyılırken hayzlı idim. Hayzlı iken nikah kıyılırsa sahih olmaz diyorlar. Doğru mu?

CEVAP

Cünüplüğün nikahla alakası yoktur. Nikah sahihtir.

Sual: Şafii’ye göre nikah nasıl yapılır?

CEVAP

Şafii’de nikahın doğru olması için, birinci şart, baliga olan kıza da velinin izin vermesi lazımdır. Veli, erkek akrabadır. Baba yoksa, babanın babası ve onun babasıdır. Bunlardan sonra, erkek kardeştir. Bundan sonra, erkek kardeş oğlu, sonra onun oğludur. Sonra amca, sonra amca oğlu ve onun oğludur. Bunlar yoksa, kadı [yani Kur'an-ı kerime göre yaşayan adil bir hakim] veli olur. Bu velilerden birisini bulamazsa, orada salih bir arkadaşı veli tayin eder. Şafii’de, şahitlerin erkek olması ve fıskları belli olmaması şarttır.

Bunları yapamazsa, Hanefi mezhebini taklit ederek nikah yaparlar.

Sual: Şafii, nikahta salih şahit bulamazsa, Hanefi’yi taklit eder mi?

CEVAP

Salih insan bulunmazsa, Hanefi taklit edilir.

Sual: Şafii’de, nikah için iki şahit yanında mı kadın vekalet verir?

CEVAP

Evet. Nikah için iki şahit yanında vekalet almak lazım.

Sual: Kocası ile Şafii’ye göre nikahlanması gereken hanım, velilerden izin alma imkanı yoksa, Hanefi’yi taklit etse, caiz mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Şafii’ye göre nikahlanmam lazım. Hanımın velileri fasıktır. Hanım salih birini veli tayin edebilir mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Şafii’de, fasıkın tevbe edip nikah şahitliği yapması caiz mi?

CEVAP

Salih şahit bulunmazsa, bildirilen hile-i şeriyye caiz olur. Fakat tevbenin şartlarına uymak gerekir.

Sual: Şafii’de, hiç veli yoksa, nikahta, birini veli tayin etmek caiz mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Almanya’da yaşıyorum. Türkiye’deki bir kızla nikahlanacağım. Kız, vekaletini telefonla bir arkadaşıma verse, burada nikah kıymamız sahih olur mu?

CEVAP

Şahitler kızı tanımıyorsa nikah sahih olmaz. Tam İlmihal'de diyor ki:

Vekil yapmakta ve nikahta, şahitlerin kadını tanımaları lazımdır. Yanında iseler, yüzünü görmeleri iyi olur. Başka odadan sesini duyarlarsa, kadın odada yalnız ise, caiz olur. Nikah kıyılırken, veli veya vekil şahitlerin bildiği kadının yalnız ismini söyler. Şahitlerin tanımadıkları kadının, babasının ve dedesinin adını da söylemesi lazımdır. Tanımak, kimin kızı ve hangi kızı olduğunu bilmek demektir. Şahsını, şeklini bilmek değildir.

Ehl-i kitapla nikâh

Sual: Müslüman erkek ile Ehl-i kitabın nikahlarının kıyılmasında bir fark var mı?

CEVAP

Nikahın kıyılmasında bir fark yoktur. Sadece, zimmi olan Hıristiyan veya Yahudi, yani ehl-i kitap kadınla nikah kıyılırken, iki şahidin de, zimmi olması caiz olur. Zimmi, İslam devleti idaresinde yaşayan kitap ehli gayrimüslim demektir.

Ölen eşinin cenazesine bakmak

Sual: Karı kocadan biri ölünce, yaşayan, ölenin cenazesine bakabilir mi?

CEVAP

Kadın, ölen kocasına bakabilir; çünkü kocanın ölümünden sonra nikâh, iddet bitinceye kadar [dört ay on gün] devam eder. Hanefi mezhebinde kadın ölünce, kocası buna bakamaz; çünkü ölünce nikâh bozulur. Fakat diğer üç mezhepte, bakması caizdir. (Redd-ül-muhtar)

Erkek, ölen hanımının ellerine ve yüzüne, Hanefi mezhebinde de bakılabilir. Diğer yerlerine bakmak için bir ihtiyaç olursa, mesela teşhis için bakmak gerekirse, diğer üç mezhepten biri taklit edilerek bakılabilir.

Sual: İslam nikahı her gün kıyılabilir mi? Yoksa, mübarek günleri mi beklemek gerekir?

CEVAP

Her gün, her gece kıyılabilir. Cuma gecesi veya Cuma günü olursa, daha iyi olur.

Sual: Evlenecek kişilerin Amentünün esaslarını ezbere sayması şart mıdır?

CEVAP

Ezbere sayması şart değildir. Amentünün esasları, Allahü tealanın sıfatları anlatılır. Bunlara inanıyor musun denir. Evet, inanıyorum derse mesele kalmaz.

Sual: Düğünden bir ay önce, nikâhımız kıyıldı. Dinen de eşim olduğuna göre, hanım, her isteğimi kabul etmek zorunda değil mi? Benden izinsiz sefere çıkabilir mi? Benimle birlikte sefere çıkmayı reddedebilir mi?

CEVAP

Kadın, mehr-i muacceli almadıkça, düğünü, halveti ve birlikte sefere çıkmayı istemeyebilir, yani sizin her isteğinizi kabul etmek zorunda değildir. Mehrin hepsi müeccel ise, yani daha sonra verecekse, kadın, mehri almadığı için, kocası bunları men edemez. Mehr-i muacceli almayan kadın, kocasından izinsiz evden çıkabilir ve başka bir mahremi ile sefere gidebilir. (S. Ebediyye)

Sual: Dinimizde evlenmemek yani aynı evde birlikte yaşamamak şartıyla, henüz buluğa ermemiş bir kızı sadece uygun birine nikâh etmek caiz mi?

CEVAP

Hanefi mezhebinde, babası nikâhı yapabilir ama kız baliğa olunca, istemezse bu kimseyi reddedebilir. (S. Ebediyye)

Nikâh kıyılırken

Sual: Dini nikâh kıyılırken, aldım, verdim, kabul ettim gibi geçmiş zaman olarak söylemek şart mıdır?

CEVAP

Evet, şarttır. Mesela, kabul ettin mi diye sormalı, cevap veren de, kabul ettim demelidir. Bunun gibi, soran emir şeklinde söyleyip, cevap veren geçmiş zaman şeklinde söylese de olur. Yani soran, benimle veya şununla evlenmeyi kabul et der, cevap veren de, kabul ettim derse, nikâh yine sahih olur. (S. Ebediyye)

Şafii’de, kızın babası, (Kızımı sana nikâhladım) dese, damat da (kabul ettim) dese, nikâh sahih olmaz. (Nikâhını kabul ettim) demesi gerekir.

Nikâhın şakası olmaz

Sual: S. Ebediyye’de, (Erkek, filanca kadın zevcemdir der, kadın da tasdik ederse, nikâhları sahih olur) deniyor. Mesela Ali, iki erkek şahit yanında, (Zeynep benim karımdır) dese, Zeynep de, (Evet, bu Ali benim kocamdır) dese, nikâhları sahih olmuş olur mu?

CEVAP

Evet, sahih olmuş olur. Dinde söze bakılır. Şaka olarak söylese bile, yine nikâhları sahihtir. Mehir işini daha sonra hallederler. Şakayla boşasa da, boşamış olur. Nikâh ve boşama işleri oyuncak değildir, şakaları da ciddi gibi sahih olur.

Kızını verdin mi?

Sual: Bir erkek evleneceği kızın babasına, iki erkek şahit yanında, kızını bana verdin mi dese, babası da verdim dese, nikâh sahih olur mu?

CEVAP

Kitaplarda şöyle deniyor:

Kızın babasına, (Kızını bana zevce olarak verdin mi?) dese, o da (Evet) veya (Zevce olarak verdim) dese, nikâh olmaz. Evlenmeyi teklif edenin tekrar, (Kabul ettim) demesi lazımdır; çünkü önce sormuştu. Soruyla vekil yapılmaz. (Kızını bana zevce olarak ver) deseydi, olurdu; çünkü emirle vekil yapmış olur. Bu vekilin cevabı, iki taraf adına söylenmiş olup, iki şahit de varsa, nikâh tamam olur. (Redd-ül-muhtar)

Kâğıda yazmakla nikâh olur mu?

Sual: Kâğıda yazmakla nikâh olur mu?

CEVAP

İki erkek şahidin yanında, erkek, (seni zevceliğe aldım) diye bir kâğıda yazsa, kız da (kabul ettim) diye yazsa, nikâh olmaz. Söylemeleri lazımdır. Orada bizzat bulunmayan erkeğin, (Seni zevceliğe aldım) yazısını, kız, şahitlere okuyup da, (kabul ettim) derse, nikâh olur. Yazıyı okumayıp, yazılmış olduğunu söylerse, yani (beni zevceliğe aldığını bildirdi, ben de kabul ettim), dese, nikâh yine olur. (Mecmua-i Zühdiyye)

Nikâh için haber göndermek

Sual: Bir erkek, hanımı olması için, bir kıza biriyle haber gönderse, kız da habercinin sözünü işiten iki erkek şahit yanında (kabul ettim) dese, nikâh sahih olur mu?

CEVAP

Evet, sahih olur. (Mecmua-i Zühdiyye)

Mektupla nikâh

Sual: Evleneceğim kıza mektup veya mail yazsam, kız da, iki erkek yanında mesela babasıyla abisinin yanında okusa, nikâh sahih olur mu?

CEVAP

Evet, sahih olur. Babasıyla abisi şahit yerine geçer. Kitaplarda şöyle yazıyor:

Erkekten gelen yazıyı, kız; iki erkeğe okur veya anlatır, (Şahit olun, onun karısı olmayı kabul ettim) derse nikâh sahih olur. Yazıyı şahitlere okuması, erkeğin şahitler yanında sözle teklif etmesi gibi sahih olur. (Redd-ül-muhtar)

Başka yerde kabul etmek

Sual: Nikâh için teklif yazılı mektubu, bir kız, bir yerde şahitlerin yanında okusa, sonra başka yerde de, yine aynı şahitlerin yanında kabul etse, nikâh sahih olur mu?

CEVAP

Evet, sahih olur. Nikâhta icap [teklif] ve kabulün aynı yerde yapılması şart olduğu halde, başka yerdeki birinden gelen icap mektubunu, şahitlere bir oturumda söyleyip, kabul ettiğini başka oturumda söylemek caizdir. (Mecmua-i Zühdiyye)

Zina edenle nikâh

Sual: Zinadan hamile kalan kadını veya nikâhlıyken hamile kalıp sonra ayrılan veya kocası ölen kadını nikâh etmek caiz midir?

CEVAP

Zinadan hamile kalan kadını, doğumdan önce, nikâh etmek caizdir. Eğer o kadınla zina eden başkası ise, çocuk olmadan önce cima caiz olmaz. (Feyziyye)

Nikâhlıyken hamile kalan, sonra kocası ölen veya boşanan kadını, doğuma kadar nikâh etmek sahih değildir. Zina ettiği kadını nikâh etmek ve onunla cimada bulunmak helaldir. (S. Ebediyye)

Kaybolan kişinin eşi

Sual: Bir kadının kocası, Almanya’ya çalışmaya gitse, birkaç sene haber alınamasa, öldüğü kabul edilerek, karısı başkasıyla evlenebilir mi?

CEVAP

Evlenemez. Kesin öldüğü bilinirse evlenebilir. Din kitaplarında deniyor ki:

Gaib olan [yani uzak ülkelere gidip yıllarca gelmeyen] kocasının öldüğü veya üç talak verdiği haberini âdil bir müslümandan öğrenen kadın, başkasıyla evlenebilir. Hâkimin, 90 yaşını dolduran gaibin öldüğüne hüküm edeceği Mecelle’nin 10. maddesinin şerhinde yazılıdır. Öldüğünü işitip veya boşadığını bildiren mektubunu alıp, başkasıyla evlendikten sonra birinci koca gelirse, ikincisinin nikâhı batıl olur. (Nimet-i İslam, S. Ebediyye)